[netwerk beperking] #12 Inclusiviteit is de norm

Ook voor organisatoren van bijeenkomsten en evenementen is het tijd voor een nieuwe vraag.

In Nederland vinden we het onderwerp “toegankelijkheid” over het algemeen lastig. Het wordt vaak gezien als gedoe en men gaat ervan uit dat het vooral veel tijd en geld kost. Ook veel heidense/paganistische activiteiten zijn niet of slecht toegankelijk.
Wij zouden graag zien dat inclusiviteit de norm zou zijn. Een elegante manier om dit te stimuleren kan zijn om toegankelijke events hoger te waarderen dan ontoegankelijke events. Toegankelijkheid levert dan “punten” op, zodat inclusieve events automatisch hoger in de rangorde komen te staan. Een goed idee? Hoe zou jij als organisator hieraan kunnen bijdragen?

We zijn heel benieuwd naar jullie ideeën, meningen en ervaringen!

Dit jaar loop ik 25 jaar in “gehandicaptenland” rond. In mijn twintiger jaren kwam ik bij toeval in contact met de Slechthorende Jongeren Organisatie en met het Jopla, het Jongeren Platform voor jongeren met een handicap of chronische ziekte. Op dat moment had ik zelf nog geen beperking, maar ik was desondanks welkom. Op mijn beurt vond ik het een verademing om met leeftijdgenoten in contact te komen die – net als ik – over (de zin van) het leven nadachten op een manier die op deze leeftijd niet gebruikelijk is. Kortom, ik voelde me er thuis.

Daar heb ik aan den lijve ervaren dat toegankelijkheid helemaal niet zo’n “big issue” is als vaak wordt gedacht. Althans, dat is wat buitenstaanders vaak denken, als ze er weinig tot geen ervaring mee hebben. Die jongeren hebben me geleerd om de dingen om te draaien: toegankelijkheid was daar de norm en de buitenstaanders werden als gehandicapt gezien. Want het is toch heel zielig als je niets over toegankelijkheid weet en kennelijk niet in staat bent om naar een organisatie te bellen die je daar alles over kan vertellen. Dat is een ernstige handicap!

De les om de dingen vanuit een totaal ander perspectief te bekijken is me altijd bijgebleven. En ik ben er tot op de dag van vandaag dankbaar om! Mijn tijd daar heeft me vele unieke ervaringen gegeven, die ik voor geen goud had willen missen.

Ik ben absoluut van mening dat inclusiviteit de norm zou moeten zijn, om vele redenen. Dat heeft alles te maken met menswaardigheid, medemenselijkheid en mensenrechten. De mens is een sociaal wezen, een groepsdier. Waarom kiezen (!) we er dan voor om mensen uit te sluiten, alleen maar omdat we denken (!) dat toegankelijkheid “te veel gedoe” is? Dit is ontstellend gênant! Zéker anno 2020.

Het zou fantastisch zijn als alle heidense en paganistische gemeenschappen van nu af aan alleen nog maar toegankelijke activiteiten zouden organiseren. Dan zouden ontoegankelijke evenementen geen kans van slagen meer hebben. Daarmee zouden we een heel groot statement maken: met een beetje goede wil kan het heel makkelijk anders! Hoe mooi zou het zijn als de paganistische en heidense gemeenschap het goede voorbeeld zou geven aan de rest van Nederland [Smile]

Als organisator van events doe ik altijd mijn best om een activiteit zo toe. gankelijk mogelijk te maken, zoals ik eerder ook al schreef. Volledig toegankelijk kan niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Drie tips:

Dit zijn drie relatief kleine dingen, die niets extra kosten. Het vraagt iets meer tijd, vooral de eerste paar keren. Omdat je toegankelijkheid van het begin af aan meeneemt, hoef je geen bestaande plannen om te gooien. Dus het levert aan de andere kant ook weer tijd op. Het mooie is: voor veel mensen met een beperking kunnen deze eenvoudige dingen alle verschil maken!

Toegankelijkheid de norm, wat een mooi en aanlokkelijk beeld is dat. Dan hoef ik niet meer te vragen of ik welkom ben, maar dan weet ik dat ik net zo welkom ben als andere deelnemers. Zelfs als een evenement door omstandigheden voor mijn beperking een keer niet zo handig is.

Ik heb veel over de wereld gereisd en heb toegankelijkheid in veel culturen en samenlevingen meegemaakt. Dan merk je dat Nederland een vreemde visie en uitvoering heeft als het gaat om toegankelijkheid.

Voor mij zijn Frankrijk, de Verenigde Staten, verschillende landen in Afrika echte vakantielanden. Als ik daar ben, kan ik vertrouwen op een goede basis toegankelijkheid. Hotels hebben vanzelfsprekend voldoende aangepaste kamers, gebouwen hebben een toegankelijke ingang, marktplaatsen hebben goede openbare toiletten en zo voort. Dat is de norm. Daar staat wel tegenover dat mensen met een beperking zelf hun kostje moeten verdienen. Zij zijn daardoor veel meer deel van de samenleving en daarvoor is een basis toegankelijkheid noodzakelijk.

In ons kikkerlandje ligt de nadruk veel meer op zorg en verzorgd worden. Mensen met een beperking werden uit de maatschappij gehouden en het beeld in de straten was onbekend. Liep je iets op tijdens je leven dan werd je gezien als onfortuinlijk en misschien wel gestraft. Er werd van je verwacht dat je passief leefde en dankbaarheid zou tonen voor de hulp die je kreeg. De hiërarchie van onze cultuur eiste gehoorzaamheid en lijdzaamheid van de patiënt aan de artsen en dominees. Dit is gechargeerd, maar is niet onwaar.

Gelukkig zijn mensen met een beperking mondiger geworden en laten wij duidelijker horen wat we wel nodig hebben. Maar toegankelijkheid is nog steeds niet de norm. Het is iets dat moet worden toegevoegd aan evenementen die we organiseren. Vaak pas als de organisatie al een eind gevorderd is, wordt de vraag gesteld hoe het zit met de toegankelijkheid.

Met onze checklist kun je de toegankelijkheid direct meenemen. Dan zul je merken dat algemene toegankelijkheid weinig extra's kost en bijna vanzelf gaat. Mij scheelt het in ieder geval een steeds terugkerende, bijna archetypische zoektocht naar mogelijkheden om erbij te kunnen zijn. Het gevoel gewenst te zijn moet ik dus claimen en is niet vanzelfsprekend.

Mochten jullie die dit lezen voorbeelden willen dan hoor ik dat graag. : [Very happy]

Link naar de checklist: https://jochemverdonk.n ... ankelijk.pdf

Ik heb de checklist bekeken. Op zich allemaal goede punten. Maar voor kleine, low budget initiatieven niet haalbaar helaas. En de meeste Pagan bijeenkomsten zijn nu eenmaal klein en low budget.
Jochem schrijft dat het allemaal wel mee valt en niet zoveel moeite is, maar als organisator kan ik het daar niet mee eens zijn.

Betaalbare zaaltjes in Amsterdam, zijn stuk voor stuk niet toegankelijk. Als je er al in kan komen met een rolstoel, dan is er zeker geen aangepast toilet.
Een extra rustruimte betekent dubbele huurprijs.
Een extra begeleider is erg veel gevraagd van een team dat uit 2 of 3 mensen bestaat
Versterking erbij huren, kost vaak extra geld. En je moet er mee om kunnen gaan.
Aan de planning houden, betekent dat er geen ruimte meer is om te reageren op het moment en te improviseren. (ik kan zelf geen rituelen doen als ik me stikt aan een programme moet houden)
Rekening houden met allerlei mogelijke dieet opties is nauwelijks te doen. Gewone keukens zijn nooit sporenvrij! Om bv glutenVRIJ te kunnen koken zijn nieuwe pannen, spatels, snijborden enz nodig, ovens moeten worden uitgeschrobd plus servies en bestek! (Mijn zoon heeft coeliaki en ik houd een extra set keukenspul appart in een plastic box, voor als hij komt eten. En ovenschotels doe ik dan niet aan [Wink]

)

Van grote commerciële organisaties die pittige prijzen voor hun evenementen vragen, kan je misschien wel vragen. Maar Paganistische evenementen worden over het algemeen georganiseerd door vrijwilligers of eenmansbedrijfjes.

Ik zal zelf nooit in staat zijn om aan nog niet eens de helft van de punten in de checklist te voldoen. Hoe graag ik dat ook zou willen.

Even advocaat van de duivel gespeeld, sorry...

Beste Zia,

Dank je voor het verwoorden van je ervaring. Ik vermoed dat veel lezers zich herkennen in wat je schrijft. Toegankelijk organiseren is een uitdaging. Dat realiseer ik me maar al te goed. Vooral omdat ik geen keus heb en zonder rolstoeltoegankelijke ruimte gewoon niets kan organiseren.

Wat ik heel erg waardeer in jouw verhaal is dat je op de hoogte bent van de (on)mogelijkheden in jouw omgeving en met jouw budget. Een van de punten op onze lijst is eerlijke informatie. Ook als het niet toegankelijk is, weet ik dat liever van te voren dan als ik voor de deur sta.

Ik heb in mijn leven veel georganiseerd. Van muziekmiddagen voor mijn leerlingen, via musicals en themaweekenden tot workshops, rituelen en feesten. Ook de budgetten verschilden nogal. Toch kan ik terugkijken op veel geslaagde, toegankelijke happenings. Ik herinner mij een feest waarbij op de koelkast een lijst hing met de ingrediënten van alle lekkernijen die we hadden voorbereid. Om er zeker van de zijn dat er voor iedereen iets was, hadden we alles zelf klaar gemaakt. Het enige wat ik niet kon garanderen was of het kosjer was, maar verder was er iets voor iedereen. De dochter van mijn vriendin kreeg verse aardbeien met slagroom. Ze was er gek op en het was 100% glutenvrij.
Ik bedoel hiermee te zeggen dat je soms moet omdenken, maar dat er veel mogelijk is met een beetje creatieve inslag.
Het gaat er niet om dat je blindelings de lijst afvinkt, maar bedenkt wat je wél kunt realiseren. Natuurlijk is het voor jou onmogelijk om een officiële zaal te huren en voor ons allemaal is het onveilig om een (goedkoop) kerkzaaltje te boeken. Daar hoef je je niet schuldig over te voelen.

Waar ik wel even kritisch op wil reageren, beste advocaat van de duivel, is de programmering van het evenement. Je schrijft dat je je niet aan een planning kunt houden, omdat je ruimte nodig hebt om te improviseren. Ik herken dat je je vrij wilt voelen om te doen wat nodig is op dat moment en in die ruimte met alle deelnemers. Daar kun je in de planning rekening mee houden. Dus niet te strak plannen en ruimte tussen de verschillende onderdelen houden. Vaak is alleen de volgorde bekendmaken al genoeg voor deelnemers om houvast te hebben. En als je dan uitloopt vanwege een bijzonder intense gebeurtenis in een ritueel of om ervoor te zorgen dat alle deelnemers mee kunnen doen op een voor hun prettige manier, dan heb je daar in je planning al rekening mee gehouden.

Op Facebook volg ik de evenementen die je organiseert. Het lijkt me zo mooi om daar een keer bij te zijn en ik heb je daar ook naar gevraagd. Je vertelde me dat je die bijeenkomsten in je eigen huis houdt en dat het zeker niet rolstoeltoegankelijk is. Wat ik daar nu over denk is dit: “Jammer dat het niet mogelijk is voor mij, maar wat goed en mooi dat ze wel dit soort evenementen organiseert! ”

Soleil

Mensen vragen vaak hoe lang een tempelavond hier duurt. Ik kan daar nooit echt antwoord op geven. het is klaar wanneer het klaar is. Als ik zie dat ik mensen 'kwijtraak" (glazige blik, ongemakkelijk schuiven bv) dan pas ik het tempo een beetje aan. Maar er zijn altijd meer mensen om rekening mee te houden. De een kan zitten wiebelen, terwijl een ander met een gelukzalige glimlach in een meditatieve staat is. Met wie houd ik dan rekening? Een beetje met allebei en dan zjjn er ook nog de niet-menselijke aanwezigen om rekening mee te houden...

Ik wil nog even terugkomen op dieetwensen/eisen.
Als die slagroom is opgeklopt in een kom waar ook wel eens beslag in is gemaakt, dan is de slagroom niet glutenvrij. Als iemand met een crackertje kruimelt boven de aardbeien, dan zijn die niet meer glutenvrij.
Mijn zoon neemt veel liever zijn eigen eten mee, want als anderen de moeite hebben genomen om ook eens 'glutenvrij' te koken, dan kan hij niet echt weigeren het te eten. Meestal is hij dan de volgende dag ziek.

Beste Zia,

Mensen zijn gewoontedieren. Als je gewend bent om iets op een bepaalde manier te doen, dan is het best lastig om datzelfde op een andere manier te gaan doen. Ik begrijp heel goed dat het moeilijk kan zijn om activiteiten “opeens” op een toegankelijker manier te gaan organiseren. Dat gaat niet vanzelf. Daarom staat in de flyer zo nadrukkelijk dat het vooral een kwestie van willen is. Het begint met goede wil, en dan gaan er deuren open.

Soleil verwoordt het mooi: “soms moet je omdenken, maar er is veel mogelijk met een beetje creatieve inslag”. Die creativiteit proberen we aan te wakkeren bij mensen!
In het begin had ik die creativiteit zelf ook nog niet. Dus ik heb goed om me heen gekeken hoe anderen het deden, en ik heb gesproken met mensen. Inmiddels heb ik ruime ervaring.
Als ik een weekend organiseer en er zijn deelnemers met wensen rondom toegankelijkheid, mail ik ze allemaal persoonlijk om te vragen wat ze precies nodig hebben. Dat kost vooraf wat extra tijd, maar het betekent dat het tijdens het weekend soepel kan verlopen. Onverwachte bonus: sinds de weekenden inclusief zijn, zijn ze een stuk leuker en interessanter geworden!

Wat in de flyer mogelijk niet zo duidelijk overkomt, maar waar we in de gesprekken op dit forum heel expliciet over zijn: neem geen dingen aan, maar ga in gesprek met deelnemers! Vraag wat ze nodig hebben om mee te kunnen doen, en vraag hoe jullie dat samen mogelijk kunnen maken.
Je geeft het voorbeeld van je zoon: hij is zo gevoelig voor gluten dat hij bijzonder voorzichtig moet zijn. Er zijn ook veel mensen met een glutenintolerantie voor wie glutenvrij koken (in een niet volledig glutenvrije keuken) wel voldoende is. Dat kun je als organisator niet weten, en juist daarom moet je met de betreffende deelnemer in gesprek gaan.

We weten allemaal dat 100% toegankelijkheid niet mogelijk is. Niemand verwacht dat, want dat is niet reëel. Dat is ook niet wat wij zeggen of bedoelen.
Toegankelijkheid begint met informatie: informatie over wat er wel en niet kan. Dus als je iets organiseert in een ruimte op de eerste verdieping zonder lift, schrijf dat er dan bij! Dan weten rolstoelgebruikers waar ze aan toe zijn.

Tot slot een paar tips naar aanleiding van je eerste bericht:

Betaalbare zaaltjes in Amsterdam, zijn stuk voor stuk niet toegankelijk.
Doorgaans zijn buurt- en wijkcentra (erg) schappelijk in hun prijzen, en vaak redelijk tot goed toegankelijk.

Een extra rustruimte betekent dubbele huurprijs.
Een extra ruimte betekent inderdaad extra huur. Gelukkig meestal geen verdubbeling, omdat de rustruimte kleiner kan zijn dan de activiteitruimte.
Doorgaans is een rustruimte alleen nodig bij langdurige of grootschalige activiteiten. Over het algemeen is er dan ook meer budget beschikbaar.

Een extra begeleider is erg veel gevraagd van een team dat uit 2 of 3 mensen bestaat.
De meeste deelnemers die een begeleider nodig hebben, nemen bij voorkeur een eigen begeleider mee. Deze begeleider kan dan gratis (of tegen gereduceerd tarief) aanwezig zijn.
Met een team van 2 of 3 mensen is het doorgaans goed te doen om iemand als aanspreekpunt aan te wijzen voor vragen, e.d.

Versterking erbij huren, kost vaak extra geld. En je moet er mee om kunnen gaan.
Tegenwoordig is versterking steeds vaker inbegrepen in grotere zalen. Goede locaties zorgen dat alles aan staat of dat er een uitleg “voor dummies” bij hangt.
Mocht je twijfelen: laat je vooraf uitleggen hoe het werkt! Dat is prettig voor jullie zelf én voor de locatie. (Die wil ook graag dat hun apparatuur op de juiste manier gebruikt wordt, zodat het heel blijft.)

Aan de planning houden, betekent dat er geen ruimte meer is om te reageren op het moment en te improviseren.
Je kunt het ook omdraaien: een goede planning houdt rekening met een zekere mate van improvisatie! [Smile]

Juist bij paganistische en heidense activiteiten is dat belangrijk.
Niemand vindt het erg als een programma 10 minuten uitloopt. Het gaat ons erom dat activiteiten niet een half uur (of langer) uitlopen. Niet iedereen kan onverwacht een half uur langer staan, of kan zich een een half uur langer concentreren.

Rekening houden met allerlei mogelijke dieet opties is nauwelijks te doen.
De meeste thuiskeukens zijn inderdaad niet sporenvrij. Gelukkig is dat voor de meeste mensen ook niet nodig. Doorgaans is het voldoende om melk weg te laten voor lactosevrije mensen, of om nootjes en pinda’s in een aparte schaal te doen, of om alcoholvrije alternatieven te bieden.

Er zijn veel recepten voor lekkere en eenvoudige koekjes, cakes, etc die geschikt zijn voor de meeste diëten. (Bekijk hier één van mijn favoriete recepten: https://veganchallenge.nl/recepten/cranberry-koekjes/. Steevast een succes!) Groenten en fruit zijn ook voor de meeste mensen geschikt.

Ik wil er geen wellus nietus discussie van maken.
Maar het is mij wel duidelijk Jochem, dat wij met totaal andere budgetten werken. En heel andersoortige evenementen hebben georganiseerd.
Ik heb dus het gevoel dat we volkomen langs elkaar heen praten.